Çivinin tarihi

İlk demir çiviler Hititler, demiri kullanan ilk medeniyet olarak kabul ediliyor. Hitit kralı III. Hattuşili, M.Ö. 1250’de demir isteyen Asur kralına “…kaliteli demir… kalmadı... hazır olunca gönderirim.” diye yazmıştı. Demir üretimi yaygınlaşınca, maliyeti düştü ve çiviler dövme demirden yapılmaya başlandı. Ocakta ısıtılan demir çubuklar, dövülerek kesiti kare şekline getirilip ucu sivriltilirdi. Ardından çivi, mengeneye yerleştirilip üstü ezilerek başı oluşturulurdu.

Bu teknik, Anadolu ve Mezopotamya’dan Roma İmparatorluğu’na ulaşarak Avrupa’ya yayıldı. Roma medeniyetinin gelişmesinde demir çivinin payı çoktur. Modern binaların yapımı demir çivi sayesinde kolaylaştı. Demir çivi, gemi üretimini hızlandırdı ve büyük savaş gemileri yapılabildi. Romalılar, M.S. 43’te İngiltere’yi işgal edince yüksek kapasiteli demir çivi tesisleri kurdu. İskoçya’da Perthshire’da bir kalede, Romalılar’dan kalan 7 ton demir çivi bulundu. ABD’nin Bağımsızlık Savaşı sırasında, İngilizler çivi göndermeyince ABD zor durumda kaldı. Köylüler, eski ahşap evleri yakıp topladıkları çivilerle ev yapardı. ABD başkanlarından T. Jefferson’un başkan olmadan önceki işi, dövme demirden çivi üretmekti.

ABD’de 1700’lerin sonunda, kesme çivi denilen çivileri üreten bir makine icat edildi. Makinenin giyotini, eni çivi boyundan biraz büyük olan kalın demir şeritlerini uzun üçgenler şeklinde kesiyordu. Ardından makine, çivileri sabitleyip üst kısmını ezerek çivinin başını oluşturuyordu. Günümüzde kullanılan ve tel çivi olarak bilinen çiviler, çelik tellerden üretilir. Tel çivi, 1860’dan itibaren üretilmeye başlandı.

Bessemer metoduyla çelik üretimi kolaylaşıp tel çivi üretimi artınca, dövme ve kesme çiviler çok azaldı. Tel çivi yapılırken, rulo halindeki çelik telin ucu rulonun alt tarafındaki bir kıskaçla (mengene) sabitlenir ve telin küçük bir kısmı kıskacın altında açıkta bırakılır. Pres, kıskacın altındaki telin ucunu ezerek çivinin başını oluşturur. Kıskacın yukarısındaki giyotinler, teli keserek çivinin ucunu oluştururken çiviyi rulodan ayırır. Çivilerin baş kısmına yakın bölgedeki çizikler, preslenme öncesinde çiviyi sabitleyen kıskacın izleridir.